Relationele Fysica: les I

twee hemellichamen,
wederzijdse gravitationele
kracht.
die wegvalt, plots,
bots.

James Joyce - Exiles (Act III)

I have wounded my soul for you-- a deep wound of doubt which can never be healed. I can never know, never in this world. I do not wish to know or to believe. I do not care. It is not in the darkness of belief that I desire you. But in restless living wounding doubt. To hold you by no bonds, even of love, to be united with you in body and soul in utter nakedness-- for this I longed.

Endymion en Selene

De essentie van het lijden zit niet in het lijden zelf vervat. Haar bloedende vuisten waren haar geen bewijs genoeg dat de pijn echt, dat het gemis reëel was en geen fata morgana, een verbeelde oase in de verlatenheid van haar uitgedroogde ziel. Zij wou een bewijs van de authenticiteit van haar gevoelens, een reality-check, ze wou vlekken op de blinde wand zien waar ze zich nu al voor de honderdste keer tegen aan gooide, met haar volle gewicht, vuisten vooruit. Ze wou ook reactie, ze verwachtte dat de muur een inconsequentie met zijn eigen aard zou plegen en haar eindelijk zou toespreken, haar dan toch bij de som van zijn wezen rekenen. Tevergeefs, inane instanties zwijgen, klaar en duidelijk.

Het was door herhaling dat ze emotie, gevoel probeerde te bereiken, door steeds opnieuw iets te voelen, hoe miniem ook, trachtte ze elk klein deeltje van haar zinsbeleving te amplifiëren, de afzondelijke slagen als geheel doen klinken, om het eindelijk te zien, om de pijn eindelijk te voelen als werkelijk. Zoals drie noten in die sonate van Beethoven, die hij, diep gebogen boven zijn piano, steeds opnieuw speelde, in trance, om toch maar te horen, hoe dof moeten ze hem wel niet geklonken hebben, om ze toch maar te voelen, in zijn hoofd, in zijn hart. Emotie, bereikt door herhaling.

Elke keer opnieuw ging ze een nieuwe confrontatie met het oude aan, ze keerde steeds naar hem terug, beminde hem, kuste hem, elke keer alsof het de laatste was. Ze had hem nodig, om te onthouden, ze mocht niet vergeten hoe leven voelde, sterven, liefhebben, ze moest en zou haar oerangsten wederherinneren, ook al betekende dat ten onder gaan aan de ontmoeting ermee. Want schoonheid legt angst bloot, maar zuivert ons er niet van. Hij was het kunstwerk waarop ze een blik, slechts een, maar steeds opnieuw, moest werpen opdat ze terug in zijn armen vloog. Hij was het tegelijk het licht waar ze naar toe vloog en het zwarte gat dat haar leegzoog. Ze verdronk in zijn zwarte ogen, waar Natura zo helder licht in had gevat. De tegenstelling stond hem op het gezicht geschreven, de contradictie droop uit zijn ogen en toch was ze zo blind als Beethoven doof was. Ze kon alleen maar zien als ze opnieuw naar hem keek, opnieuw en opnieuw, bij elke nieuwe maan, wanneer de duisternis zo tastbaar werd dat ze rilde, zo koud door het gebrek aan maanlicht.

Het is niet de liefde die broos is, zoals ze ooit in een deur had zien gekrast, neen, liefde of wat zij voor liefde aanzag, was onbreekbaar, onaantastbaar, zelfs en zeker door het object ervan. Het was de verliefde, het subject van die diepe emotie, die breekbaar was, die zich naakt en onbewapend aan de vijandige elementen blootstelde: neem mij maar, gebruik mij, raak mij en laat mij voor dood achter, want ik bemin, mijn hart bied ik u op een zilveren schotel aan, breek het maar, het is al van u.

James Joyce - Exiles (Act I)

RICHARD(Gently.) Does nothing then in life give you peace? Surely it exists for you somewhere.

BEATRICE If there were convents in our religion perhaps there. At least, I think so at times.

RICHARD(Shakes his head.) No, Miss Justice, not even there. You could not give yourself freely and wholly.

BEATRICE(Looking at him.) I would try.

RICHARD You would try, yes. You were drawn to him as your mind was drawn towards mine. You held back from him. From me, too, in a different way. You cannot give yourself freely and wholly.

BEATRICE(Joins her hands softly.) It is a terribly hard thing to do, Mr Rowan-- to give oneself freely and wholly-- and be happy.

RICHARD But do you feel that happiness is the best, the highest that we can know?

BEATRICE(With fervour.) I wish I could feel it.

Astrophil and Stella

Nieuwe maan, oude woorden:

Some lovers speak when they their Muses entertain,

Of hopes begot by fear, of wot not what desires:

Of force of heav'nly beams, infusing hellish pain:

Of living deaths, dear wounds, fair storms, and freezing fires.

Some one his song in Jove, and Jove's strange tales attires,

Broidered with bulls and swans, powdered with golden rain;

Another humbler wit to shepherd's pipe retires,

Yet hiding royal blood full oft in rural vein.

To some a sweetest plaint a sweetest style affords,

While tears pour out his ink, and sighs breathe out his words:

His paper pale despair, and pain his pen doth move.

I can speak what I feel, and feel as much as they,

But think that all the map of my state I display,

When trembling voice brings forth that I do Stella love.

- Astrophil and Stella, Sonnet VI door Sir Philip Sidney

iteratio: luxuria

Of course, anonieme voyeur aan de andere kant van het scherm, ben ik het exposé over de hoofdzonden niet vergeten, mijn schrijfproces en ik zijn gewoon even van het vooropgestelde pad afgedwaald. Op invidia zal u nog even moeten wachten, maar u krijgt alvast een bisnummer, luxuria, en kijk niet alsof u dat erg vindt, geniepig geperverteerde snoeper die u maar al te graag bent. Ga zitten en geniet, of wees althans matig geïnteresseerd door het volgende, zoveelste, verhaal zonder begin, noch einde:

Met mijn vingers tekende ik lijnen op je lichaam, ik volgde mijn instinct en jouw golven. Je rilde. Ik keek naar je, met mijn gewicht tegelijk je schokken dempend en je adem tellend. Maar was ze nu af, die zilte strepen, de sporen die ik aan je oppervlakte achterliet, spoel het genot weg. Vergeet hoe we er uit zien, onze zielen door de maan verlicht en onze ogen vol sterren. Vergeet hoe we wanhopig de eenzaamheid wilden verdrijven, maar hoe zij onze harten toch is binnengedrongen. Geen omhelzing, geen zucht en zeker geen woord, kon de zeurende pijn van de isolatie verlichten. Jij lag in mijn armen, maar je had gelijk, ik was al weg. Ik ben er zelfs nooit geweest en je hebt me nooit geraakt. Ik kan je geen stukken van mezelf toestaan. De kruimels die ik in je bed achterliet waren me al te veel. Dus vergeet hoe ik er uit zie als ik me net laat gaan, vergeet mijn zuchten, vergeet mijn herinnering en onthoud de leegte die ik achterlaat, je herwonnen ademruimte. Kijk niet naar me terwijl ik mijn kleren aantrek, de glimp die je van me hebt opgevangen bedekkend onder lagen stof, onder een zeil dat alles weer even zoals de avond ervoor doet lijken. Volg me niet met je blik terwijl ik je straat uitloop, de realiteit tegemoet, de tijdruimte – het is er een losgekoppeld van de rest van het heelal - die wij deelden weggooiend zoals ik jouw geur uit mijn haren doe waaien en een briefje met jouw nummer opfrommel.

-----

NB: We leven in een beeldcultuur, of de literaire elite het nu wil toegeven of niet. Als onderdeel van de cultuur waarin ik leef kan ik daarom niet achterblijven met beelden, beelden die mijn punt verhelderen, verdiepen, demystifiëren of juist verduisteren, opheffen uit de banaliteit, het triviale, maar vooral het particuliere. Ach, het maakt niet uit, geef uw oog gewoon ook eens de kost wanneer u langskomt. Klik ook eens op bovengenoemde illustraties en komt terecht op de plek waar ik ze haalde.

NB² - nu ik toch bezig ben - : klik ook eens op de titels van de posts, soms zit daarachter een deur verborgen die u zal leiden naar een inspiratiebron, een hint , een aanleiding voor het geschrevene.

Bipolair

“Memento.”
“Wat?”
“Ik schrijf memento.”
“Waar?”
“Op mijn arm.”
“Memento?”
“Herinner je. Imperatief, van memini, zich herinneren.”
“Waarom?”
“Om mijn sterfelijkheid te herinneren, mijn leven te onthouden. Ik wil de pijn, de duisternis en de open wonde niet vergeten.”
“Maar onthoud ook de zon, het zoete, het geluk.”
“De herinnering aan geluk is onaantastbaar, het geluk is onbereikbaar.”
“Dat zijn twee erg verschillende dingen.”
“Even verschillend als het leven en de dood, slechts gescheiden door een zucht, de laatste.”
“Sterven doen we al levend.”
“Leven doen we al stervend.”

(r)evolutie

Dertig minuten, maximum, om mijzelf samen te vatten. Dertig minuten, niet meer, want dan begint mijn favoriete soap en dan moet ik weg, vluchten uit het kortstondige zelfbewustzijn voor ik er in verdwaal. Want bewust zijn boezemt angst in, is te confronterend, te echt. Apathie is makkelijker, echt waar, gun het me toch, ik heb het nodig niet te voelen, ik heb een uitknop aan mijn hart nodig, anders verslijt het te snel. Jaren heb ik het niet gebruikt, maar nu draait het soms op te volle toeren, het bloed alle richtingen uitpompend, door aders en slagaders, zodat het altijd en veel te snel bij de oorsprong terugkeert voordat het genoeg zuurstof heeft kunnen afgeven of opnemen. Sorry bloed, sorry hart, vannacht zal ik u sparen, ik zal u en mijn leden en lijve niet onnodig heen en weer op de slechte matras gooien, mijn gedachten zullen niet afdwalen naar iteratieve onvervulbare wensen en opohoudelijke tastbare angsten. Vannacht zullen wij de zonsopgang niet zien, vannacht zal de volle maan met zijn witte licht niet alles zwart doen lijken, vannacht ga ik vroeg slapen en morgen sta ik vroeg op. Ik maak iets van mijn leven, ik maak iets van de rest van mijn dagen. Nieuwe levens hoeven niet op maandag te beginnen, ook zaterdag is een mooie start, misschien schijnt de zon zelfs.

Enjoy the Silence, really, do.

De volgende hoofdzonde komt er aan, alles op zijn tijd nietwaar? Hier alvast een voorproefje, ongeduldige wolf, die mijn lezer heet:

... Haar gevoel van superioriteit was met koeienletters op haar voorhoofd geschreven, zij kon iedereen krijgen. De essentie van haar wezen lag boven op haar huid en reikte niet dieper dan het stof van haar rok of de inkijk van haar decolleté. Het geluid van haar schoenen op de vloer was de onheilsmars die oorlog voorspelde. Elementaire uitersten zouden vanavond clashen. Een epische strijd zou plaatsvinden, blond tegen bruin, daad tegen woord, wit tegen zwart, zij tegen mij. ...

En verder, om mijn stilte te verantwoorden, of beter, te illustreren, een lied, van Depeche Mode. Enjoy the Silence:

Words like violence
Break the silence
Come crashing in
Into my little world
Painful to me
Pierce right through me
Cant you understand
Oh my little girl

All I ever wanted
All I ever needed
Is here in my arms
Words are very unnecessary
They can only do harm

Vows are spoken
To be broken
Feelings are intense
Words are trivial
Pleasures remain
So does the pain
Words are meaningless
And forgettable

All I ever wanted
All I ever needed
Is here in my arms
Words are very unnecessary
They can only do harm

Enjoy the silence

Oneindigheid, dankuwel

We verlaten even de expositio over de hoofdzonden voor een korte terzijde. Met dank aan de luciditeit gebracht door het ene of andere verhelderende middel.

---

Onaantastbaar, oh ja, zo zag ze er uit. Maar toen ik vroeg: ‘dans met me’, zei ze: ‘ja’. Ik toonde me van mijn beste kant en bekeek de hare uitgebreid. De avond was reeds ver gevorderd en wij waren jong, onbezonnen en bedronken. De perfectie van de sfeer was tastbaar, totdat ik te dichtbij kwam en mijn dromen, mijn grootste plannen, mijn leven dat ik met haar zou delen, als fragiele zeepbellen in mijn gezicht ontploften, weg, enkel de geur van zeep en versgewassen haren op mijn schouder achterlatend. ‘Red me, laat me niet alleen’ riep ik haar nog na, maar ze was al te ver, te hoog en te omsingeld door een gretig entourage van jonge, nieuwe, verse pretendenten. Ik had haar willen nalopen, elke keer ze weg ging, op elke straathoek waar ze afsloeg, maar mijn trots, of wat er van restte, weerhielden mij, zoals ook haar overtuigd afgekeerde rug die alle hoop uit mijn aderen zoog. Ik bekeek mijn polsen terwijl ik daar alleen op de stoep stond, haar geur nog in de lucht. Mijn sterfelijkheid zat bevat onder die dunne laag huid die mij van mijn polsslagader, best de linkse, scheidde. Daar tekende ik met mijn vinger een platte acht, symbool van oneindigheid en ik keer ernaar, diep ontroerd door de confrontatie van twee zo tegengestelde entiteiten als mijn gewoonlijke ongenaakbaarheid en mijn pas ontdekte gevoel voor dramatiek. De confrontatie tussen haar, de onaantastbare, de oneindige, en ik, de kruipende, sterfelijke, vergankelijke menselijkheid die ik zo verafschuw.